Na przestrzeni lat umowa zlecenie stała się jedną z najpopularniejszych form zatrudnienia, szczególnie wśród studentów zarówno dziennych, jak i zaocznych. Niesie za sobą wiele zalet, ale także wad. Przede wszystkim jest niezwykle elastyczna, dzięki czemu na pierwszy rzut oka wydaje się bardziej przystępna nie tylko dla samego pracownika, ale także zleceniodawcy, dla którego koszt zatrudnienia jest relatywnie niski. Niemniej jednak osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych i posiadające długi mogą zostać bez jakiegokolwiek wynagrodzenia za sprawą zajęcia komorniczego. Jakie działania powinien podjąć dłużnik, aby odzyskać chociaż część wynagrodzenia? Jakie ograniczenia wynikają z Kodeksu postępowania cywilnego? Kiedy wynagrodzenie dłużnika zatrudnionego na umowę zlecenie jest chronione? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj odpowiedzi na wszystkie pytania!
Różnice w zatrudnieniu – umowa zlecenie a umowa o pracę
Podczas zawierania oraz rozwiązywania umowy zlecenie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, gdyż dokument jest uznawany za klasyczną umowę cywilnoprawną. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że umowy zlecenie nie obejmują przepisy Kodeksu pracy. Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją umowa zlecenie to zobowiązanie osoby zwanej zleceniobiorcą do wykonywania określonych czynności dla innego podmiotu, zwanego zleceniodawcą, na warunkach przedstawionych w umowie. Pomimo zwięzłej, aczkolwiek wystarczającej definicji niektórzy mogą mieć problem z odróżnieniem zatrudnienia na podstawie umowy o pracę a umowy zlecenie. Jakie są kluczowe różnice w zatrudnieniu? Otóż zleceniobiorca nie ma obowiązku wykonywania czynności w szczególnym miejscu i czasie, dzięki czemu nie jest on zależny od zleceniodawcy. Co ciekawe, zlecenie może zostać wykonane przez osobę trzecią, natomiast na podstawie umowy o pracę wyłącznie osobiście przez zatrudnionego pracownika. W porównaniu do pracownika zleceniobiorca nie musi dostawać wynagrodzenia co miesiąc. Co najważniejsze, zleceniobiorca w przypadku wyrządzenia szkody na rzecz zleceniodawcy lub osób trzecich odpowiada całym swoim majątkiem bez jakichkolwiek ograniczeń. Pracownik natomiast ponosi odpowiedzialność majątkową tylko do określonej wysokości.
Jak wygląda zajęcie wynagrodzenia z umowy zlecenie?
W przypadku, gdy rozpoczął się proces egzekucji komorniczej, a dłużnik posiada tylko i wyłącznie wynagrodzenie z umowy zlecenie, należy spodziewać się, że zostanie ono całkowicie zajęte. W porównaniu do umowy o pracę dłużnikowi do dyspozycji pozostaje minimalna krajowa. Niestety umowa zlecenie nie posiada takowej ochrony. Zazwyczaj komornik zajmuje konto bankowe dłużnika zleceniobiorcy, a wszystkie dostępne na nim pieniądze zostają przekazane na rachunek wierzyciela. Od momentu zajęcia przez komornika konta bankowego pracodawca, zwany w tym wypadku zleceniodawcą, jest zobowiązany do potrącenia wynagrodzenia zgodnie z otrzymanym postanowieniem komorniczym. Z racji tytułu wykonawczego, a dokładnie orzeczenia sądowego z klauzulą wykonalności, pracodawca nie ma sposobności odmówienia. Jest zobowiązany do udzielenia pomocy podczas ściągania długów zleceniobiorcy.
Jak ochronić wynagrodzenie dłużnika na umowie zlecenie?
W dzisiejszych czasach coraz częściej wynagrodzenie z umowy zlecenie jest jedynym bądź głównym źródłem utrzymania, a w przypadku zajęcia komorniczego zleceniobiorca pozostaje bez jakichkolwiek środków do życia. Zdarza się, że zleceniobiorca jedynie dorabia do pensji, co stanowi bezpieczniejsze rozwiązanie. Jeśli jednak komornik rozpoczął procedurę zajęcia, a co za tym idzie, pozbawił dłużnika środków do życia, należy natychmiast złożyć mu wizytę wraz z wymaganymi dokumentami. Najważniejsze, aby jednoznacznie wskazywały, że wynagrodzenie stanowi jedyne źródło utrzymania, a tym samym, że poprzez to nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej dłużnika.
Co powinien zrobić dłużnik zatrudniony na umowę zlecenie, czyli jak odzyskać wynagrodzenie?
Dłużnik zatrudniony na umowę zlecenie, któremu zajęto pełne wynagrodzenie, ma dwa wyjścia. Pierwsze z nich polega na zażądaniu od komornika ograniczenia egzekucji na podstawie 833 § 21 k.p.c. Do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania, należy stosować przepisy Kodeksu pracy o ograniczeniach egzekucji z umowy o pracę. We wniosku należy wykazać, że wynagrodzenie zleceniobiorcy jest świadczeniem regularnym, powtarzającym się, czyli wpływa ono co miesiąc. W tym przypadku można załączyć kopię umowy zlecenia. Niemniej jednak należy również wykazać, że głównym celem otrzymywanego wynagrodzenia jest zapewnienie utrzymania, ponieważ m.in. stanowi one jedyne lub główne źródło dochodu zleceniobiorcy. Jeżeli komornik zdecyduje się odmówić ograniczenia egzekucji, należy złożyć skargę na czynności komornika. Dłużnik może to zrobić przez okres tygodnia od dnia otrzymania pisma z odmową ograniczenia egzekucji. Sporządzoną skargę adresowaną do sądu rejonowego należy wnieść do komornika, który powinien przekazać ją wraz z aktami sprawy do sądu. Należy pamiętać, że skarga podlega opłacie w kwocie 50 zł.
